Rechtsherstel Box 3 - Wat betekent dit en welke actie is nodig?

Anthony Uphoff

1 Oktober 2024

Beste lezer,

De ontwikkelingen rondom het rechtsherstel van Box 3 hebben de afgelopen tijd veel aandacht gekregen. In deze nieuwsbrief leg ik uit wat het rechtsherstel inhoudt, hoe het werkt, en welke actie je moet ondernemen.

Wat is Box 3?

Box 3 is een onderdeel van de Nederlandse inkomstenbelasting waarin de belasting op vermogen wordt geregeld. Denk hierbij aan spaargeld, beleggingen, onroerend goed (dat niet als eigen woning dient), en andere vermogensbestanddelen. Tot 2021 werd er belasting geheven op een fictief rendement, ongeacht het werkelijke rendement dat je op je vermogen behaalde. Dit leidde tot veel kritiek en rechtszaken, met als belangrijkste gevolg het zogenaamde rechtsherstel.

Waarom is er rechtsherstel nodig?

De belasting op vermogen in Box 3 werd als oneerlijk beschouwd, omdat het fictieve rendement dat werd gehanteerd in veel gevallen te hoog was. Vooral mensen met veel spaargeld, dat nauwelijks rente opleverde, werden onevenredig zwaar belast. Het Hoge Raad-arrest van december 2021 oordeelde dat het belastingstelsel in strijd was met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Hierdoor ontstond de noodzaak voor de overheid om de belastingheffing op vermogen te herzien en compensatie te bieden aan mensen die onterecht te veel belasting hadden betaald.

Hoe werkt het rechtsherstel in Box 3?

De Belastingdienst stelt op dit moment het formulier Opgaaf Werkelijk Rendement (OWR) op. Dit doet de Belastingdienst op grond van de box 3-arresten van de Hoge Raad.

Volgens de Hoge Raad mag alleen het werkelijk rendement belast worden. Tegelijkertijd gaf de Hoge Raad handvatten hoe je het werkelijk rendement berekent. Alleen geven deze handvatten niet voor alle situaties een pasklaar antwoord. Voor deze situaties denkt de Belastingdienst na over de juiste vaststelling van het werkelijk rendement. Naar verwachting is het formulier in de zomer van 2025 beschikbaar. 

Het OWR-formulier is bedoeld voor iedereen met een definitieve aanslag ná het Kerstarrest (24 december 2021), waarbij geldt:

  1. Voor belastingjaar 2021 en later: iedereen;
  2. Voor belastingjaren 2019 en 2020: alleen bij een tijdig ingediend verzoek ambtshalve vermindering;

Welke actie is nodig?

Op 31 december aanstaande verloopt de termijn voor het indienen van een verzoek om ambtshalve vermindering van de aanslag inkomstenbelasting 2019.

Was je werkelijke rendement in 2019 lager dan het forfaitaire rendement volgens de aanslag inkomstenbelasting dan is het advies om voor het einde van het jaar ambtshalve vermindering te vragen.

Mocht je hier hulp bij nodig hebben, neem dan contact op.